Oorlogsmonument 1940-1962: “Het Onverzettelijke”

Overzicht samengesteld door: Herman van Rens en Roy Göttgens, S.H.O.B. november 2021

Omschrijving:

  1. Centraal monument in Beek ter herdenking van alle omgekomen Beekse inwoners, zij die op Beeks grondgebied zijn omgekomen of met Beek zijn verbonden gedurende de Tweede Wereldoorlog of tijdens de Politionele Acties in Indië en Nieuw Guinea.
  2. Locatie van de jaarlijkse Dodenherdenking op 4 mei

Initiatiefnemers:

Eerste aanleg in 1969 en uitbreiding in 1984: Comité Oud Beeker Militairen in Indië (COBMI).
Toegevoegde tegels met namen in 1994: Stichting Herdenking Oorlogsslachtoffers Beek

Locatie: In de tuin van de St. Martinuskerk aan de Burg. Janssenstraat, Beek

Omschrijving en symboliek van het gedenkteken:

Dit monument is genaamd "Het Onverzettelijke" en heeft de vorm van een bronzen beeld van een mannenfiguur die vastberadenheid en krachuitbeeldt. Het beeld (1.25m hoog) is geplaatst op een zuil van beton (2.80m hoog). Het monument is een herinnering en eerbetoon aan de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog en de Politionele Acties in Indië en Nieuw Guinea.

monument 1940 1962Op de zuil bevindt zich een afbeelding van een Davidster en een kruis. Tot 1984 stonden er geen namen op het monument. In dat jaar zijn op de voet vier omhoog gebogen bronzen gedenkplaten aangebracht. Hierop staan de namen van slachtoffers, die tot dan bekend waren. Na onderzoek door Herman van Rens van de Stichting Herdenking Oorlogsslachtoffers Beek zijn namen van meer slachtoffers gevonden. Om deze namen te kunnen toevoegen, zijn in 1994 door priester/beeldhouwer Math van Kampen 24 bronzen tegeltjes ontworpen en geplaatst in de ring rond het monument..

Bij elke naam bevindt zich, naast de datum en plaats van overlijden, een symbool. Een leeuw duidt op een gesneuvelde militair, een davidster duidt op de naam van een slachtoffer van joodse afkomst en een wagenwiel duidt op een slachtoffer binnen de Roma of Sinti gemeenschap. Bij de overigen, slachtoffers van gevangenschap en oorlogsgeweld, staat een kruis. Ook slachtoffers die zijn omgekomen in Nederlands-Indië tijdens de Tweede Wereldoorlog en tijdens de Politionele Acties staan vermeld. Op één bronzen tegel staan de namen van drie Amerikaanse piloten, die in Beek zijn omgekomen toen hun vliegtuig op 14 oktober 1943 boven Hasselt werd neergehaald en in Beek is neergestort.
Het kruis is niet alleen een symbool van het christelijke geloof, maar herinnert ook aan het offer dat de oorlogsslachtoffers brachten voor een leven in vrijheid.

In de afgelopen decennia zijn steeds meer namen van slachtoffers bekend geworden, die alle tijdens de 4 mei herdenking worden voorgelezen. Recentelijk zijn daar de namen van enkele Amerikaanse bevrijders aan toegevoegd o.b.v. nader onderzoek door Roy Göttgens van de Stichting Herdenking Oorlogsslachtoffers Beek. In totaal worden er nu 54 namen genoemd. Daarnaast worden 3 Beekse SS-vrijwilligers en 12 Duitse soldaten als groep gememoreerd.(Status eind 2021).

Ontwerper en productie:

Beeld en zuil: Arthur Spronken, beeldhouwer uit Beek.
Tegeltjes met 24 namen: Math van Kampen, priester/beeldhouwer uit Beek.

Datum onthulling:

In 1969 door burgemeester Jhr. Mr. P.W.M. van Meeuwen ter gelegenheid van het vijfde lustrum van de bevrijding van Beek.

Sponsoren:

Diverse instanties en personen via een sponsoractie door COBMI met o.a. een bijdrage van de Gemeente Beek.

Onderhoud en beheer:

S.H.O.B., kerkbestuur St. Martinus en Gemeente Beek.

Adoptie:

Als centraal monument in Beek is dit monument niet geadopteerd

Bronnen:

  • Herman van Rens, S.H.O.B.
  • H.M. Göttgens, S.H.O.B. (incl. foto)
  • Website: Nationaal Comité 4-5 mei/oorlogsmonumenten
  • Website: tracesofwar.nl/oorlogsmonument Beek
  • Archief S.H.O.B.